Dla kogo jedzenie intuicyjne?

Jedzenie intuicyjne, koncept bardzo świeży w naszym kraju i jak to bywa z nowościami zyskał swoich zwolenników jak i przeciwników. Ponadto zaczęła się tworzyć wokół niego pewna ideologia i obawiam się, że już niedługo zacznie się walka na śmierć i życie. Bo my fanatyzm mamy niejako we krwi. Lubimy uczepić się jakiegoś punktu widzenia i walczyć w jego obronie do utraty tchu. I nie ważne czy będzie to obrona diety ketogenicznej, wysokowęglowodanowej, eliminacyjne czy jeszcze innej. Emocje biorą górę i żadne argumenty nie mają szans w starciu z człowiekiem który już wyrobił sobie swoje zdanie.

Filozofia programu jedzenia intuicyjnego

Uwaga, nie myl programu jedzenia intuicyjnego z jedzeniem opartym o intuicję. Nauczyć się jeść w oparciu o intuicję można na wiele sposobów. Program E. Tribole i E. Resch jest jedną z dróg. Nie ma uniwersalnej drogi. Jedzenie oparte o intuicję to miejsce wolności żywieniowej, pewna filozofii życia i żywienia do której mamy prawo dochodzić własnymi ścieżkami. I nikt nie może z góry oceniać która jest lepsza.

Program E. Tribole i E. Resch bierze pod uwagę 2 aspekty:

1. Skupienie się na budowaniu kompetencji żywieniowych

• rozumienie głodu i sytości
• jedzenie dla dobrego samopoczucia sprawnego ciała a nie celów sylwetkowych
• elastyczne podejście do jedzenia, zamiast dzielenia jedzenia na złe, dobre i filozofii strachu, kierujemy się dobrym samopoczuciem i zdrowym rozsądkiem

2. Skupienie się na budowaniu zdrowej relacji z ciałem

• wykorzystanie krytycznego myślenia
• wyjście od szacunku do siebie i ukierunkowanie na działania mające na celu okazanie miłości a nie nienawiści
• wprowadzenie przyjemnej aktywności fizycznej którą będzie się chciało utrzymać i która będzie pomocna w zyskiwaniu świadomości swojego ciała

Jest to odejście od podejścia do ciała i jedzenia rozpowszechnionego przez kulturę diety, która:

• szczupłość stawia na piedestale, wartościując ludzi ze względu na ich rozmiar
• czystą michę uważa za cnotę moralną.
• propaguje nienawiść do swojego ciała
• normalizuje dyskryminację ciał i zachęca do otwartego piętnowania ciał “nieidealnych”.
• tworzy atmosferę niezadowolenia i ciągłej walki z ciałem jakby ono było wrogiem a nie domem człowieka i cennym instrumentem do życia.

Wyjaśnijmy sobie kilka kwestii.

Wiedza w dziedzinie dietetyki nie jest jeszcze aż tak szeroka jak myślimy i wszystko cały czas się zmienia. Umiemy skutecznie przeszczepić serce ale mamy problem z tym, żeby ludzie podejmowali dobre wybory żywieniowe. W ogóle my nie jesteśmy do końca przekonani jakie to są dobre wybory żywieniowe. Za 10 lat będziemy negować to, co wiemy dzisiaj. I to dobrze bo świadczy to o tym, że nauka się rozwija. Nikt nie może stać murem za jedzeniem intuicyjnym bo to byłby fanatyzm.

Co trzeba zrobić by jeść intuicyjnie?

Rozbijmy jedzenie intuicyjne na 3 elementy.

• Myśli
• Ciało
• Uczucia

By jeść intuicyjnie trzeba:

• Zyskać konkretne kompetencje żywieniowe
• Być krytycznym wobec swoich własnych myśli i wobec wpływu środowiska na te myśli
• Być świadomym swoich uczuć i wyrobić sobie kompetencje odpowiedniego reagowania na nie

Jak widać to jest cała filozofia życia, która wymaga od człowieka otwartości umysłu i chęci do pracy nad sobą. Jedzenie jest tylko częścią całości. Jedzenie intuicyjne, jeśli nie zostaliśmy wychowani w taki sposób, wymaga od człowieka dojrzałości i gotowości by być odpowiedzialnym za siebie. Czasami to nie jest możliwe i trzeba to brać pod uwagę.

Dla kogo stworzono program jedzenia intuicyjnego?

Głównie dla osób, które od dawna zmagają się z dietami i wahaniami wagi. Są to, osoby które są gotowe na podjęcie odważnych kroków dla poprawy swojego zdrowia i samopoczucia.

Praktyka pokazała, że osoby z zaburzeniami odżywiania (badania pod wpisem*) odnoszą spore korzyści z wprowadzenia programu do terapii (uwaga, on nie zastępuje terapii).

Pewne elementy programu są odpowiednie i przyniosą korzyści osobom z otyłością, która utrudnia im życie i zagraża zdrowiu ale wprowadzenie pełnego programu od początku może być nieodpowiednie. Wiele kwestii poruszanych w programie jest nieadekwatnych do sytuacji. Problemowe aspekty programu, o czym decyduje wykwalifikowany specjalista, powinny być wprowadzone na dalszym etapie terapii.

Program świetnie sprawdzi się u osób, które nigdy nie miały styczności z dietami ale nawykowo się przejadają lub stosują niezbilansowaną i kiepskiej jakości dietę. Oni nauczą się jedzenia świadomego i zyskają zdolność rozumienia swojego ciała.

Osoby z chorobami dietozależnymi, zyskają na wprowadzeniu w życie wielu zasad jedzenia intuicyjnego już na samym początku, program świetnie uczy świadomości swojego ciała. Reszta elementów może zostać wprowadzona z czasem.

Zachowując w pamięci, że nie można tak po prostu zastosować jedzenia intuicyjnego jako stylu żywienia, należy (w razie potrzeby po konsultacji z wykwalifikowanym specjalistą) podchodzić do kwestii indywidualnie.

Złoty środek nie istnieje, nigdzie i nigdy. Ale warto rozważyć czy dążenie do osiągnięcia takiej filozofii życia na którymś etapie życia nie będzie korzystniejsze niż kierowanie się systemem reguł wywodzących się z kultury diety i tradycyjnego podejścia do kontroli wagi i kontroli jedzenia.

Czytaj również: Różne drogi prowadzą do jedzenia intuicyjnego

*Badania

• Romano, K. A., Swanbrow Becker, M. A., Colgary, C. D., & Magnuson, A. (2018). Helpful or harmful? The comparative value of self-weighing and calorie counting versus intuitive eating on the eating disorder symptomology of college students. Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. doi:10.1007/s40519-018-0562-6

• Burnette & Mazzeo (2020). An uncontrolled pilot feasibility trial of an intuitive eating intervention for college women with disordered eating … Int J Eat Disorder. June:1–13⁣ onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/eat.23319

• Smitham, L.A. (2008). Evaluating an intuitive eating program for binge eating disorder: A bench-marking study [dissertation]. South Bend, IN: University of Notre Dame.

• Richards PS, Crowton S, Berrett ME, Smith MH, Passmore K (2017). Can patients with eating disorders learn to eat intuitively? A 2-year pilot study. Eat Disord. 2017 Feb 2:1-15. doi: 10.1080/10640266.2017.1279907.

• Linardon J, Mitchell S. (2017). Rigid dietary control, flexible dietary control, and intuitive eating: Evidence for their differential relationship to disordered eating and body image concerns. Eat Behav. 26:16-22.

• Ruzanska UA and Warschburger P (2017). Psychometric evaluation of the German version of the Intuitive Eating Scale-2 in a community sample. Appetite. 117:126-134

• Denny KN, Loth K, Eisenberg ME, Neumark-Sztainer D (2013).  Intuitive eating in young adults. Who is doing it, and how is it related to disordered eating behaviors? Appetite.Jan;60(1):13-9.

• Sarah H. Shouse S. J. & Nilsson, J. (2011). Self-Silencing, Emotional Awareness, and Eating Behaviors in College Women. Psychology of Women Quarterly, 35: 451-457.